İşlemci Nedir? Ne İşe Yarar?

İşlemci Nedir? Ne İşe Yarar? Bilgisayarlar, iş dışında evlerimize girmeye başlayalı uzun süre oldu. Bundan 25 sene önce hayatımızda yavaş yavaş yer edinmeye başlayan bilgisayarlar, günümüzdeki bilgisayarlar gibi hızlı değildi. İşte bu yazımızda, bilgisayar hızını etkileyen en önemli faktörlerden biri olan işlemciden bahsedeceğiz.

İşlemci Nedir? Ne İşe Yarar?

İnsanlar arasında yaygın ismiyle “işlemci” olarak anılan parça, birimler arasındaki veri akışını kontrol eden ve işleyen, işletim sistemi ve programların çalışmasını sağlayan, yazılım komutlarını gerçekleştiren, bilgisayarın beyni de denilebilecek elektronik bir devredir. Asıl adı “Central Processing Unit” (CPU) olmakla birlikte, Türkçede  “Merkezi İşlem Birimi” olarak geçer.

İşlemciler, aritmetik ve mantıksal işlemler yapar. Yazılım vasıtası ile giriş ve çıkış birimleri arasında uygun bir çalışma tertip eder.

İlginizi Çekebilir: Ram Nedir? Neden Önemlidir?

İşlemciler, 0 ve 1’lerden oluşan makine dili ile çalışır. Düşük seviyeli kodlama sistemi olarak adlandırılan makine dili ile işlemciye gelen elektrik sinyalleri, transistörler vasıtasıyla basit matematiksel işlemlere çevrilir. Bu matematiksel işlemlerin sonucu da işlemci tarafından gerekli birime gönderilir. Örneğin yazı yazmak için klavyeden bir tuşa bastığınız anda, bastığınız tuş için bir elektrik sinyali üretilir, bu elektrik sinyalleri de yukarıda bahsettiğimiz aşamalardan geçerek işlemci tarafından algılanır ve gerekli komutlarla o tuş için ekranda bir karakter gösterilir.

Mekanik parçası bulunmayan bir entegre devre olan işlemcilerin içerisinde milyonlarca transistör bulunur. Bir işlemcide ne kadar çok transistör varsa, işlemci o kadar hızlı çalışır. İşlemci içerisindeki transistörlerin çokluğu hızın artmasını sağlasa da, ısı problemine sebep olur. Isı problemi de işlemcinin tekrar hızının düşmesine sebep olur. Bu yüzden teknolojinin ilerlediği her geçen gün, daha verimli çalışan işlemciler için geliştirmeler devam etmektedir.

İşlemci Hızları

Bilgisayarların hızı, işlemcilerin hızlarından büyük oranda etkilenir. Bir işlemcinin komutları ne kadar hızlı gerçekleştirebileceğini etkileyen üç ana faktör vardır.

1. Saat hızı
2. Çekirdek
3. Ön bellek

Saat Hızı Nedir?

İşlemciler her bir seferde yalnızca bir komutu yerine getirebilir. Bilgisayarların aynı anda birden fazla işi yapması (arka planda müzik dinlerken, başka bir programda çalışma yapmak vb. gibi) mümkün olduğundan, işlemciler birden fazla komutu yerine getirebiliyormuş gibi görünebilir. Ama gerçekte bu böyle değildir. İşlemciler, çok yüksek hızla çalışabildikleri için böyle görünür.

İşlemcinin komutları yerine getirebildiği hıza saat hızı denir. Saat hızı 1 saniyelik döngüler ile ölçülür ve her bir saniye 1 hertz birimiyle isimlendirilir. Örneğin 2.0 Ghz saat hızına sahip bir işlemci, bir saniyede 2 milyar döngü gerçekleştirir.

Çekirdek Nedir?

İşlemci Nedir? Ne İşe Yarar?

Eski işlemciler genelde tek çekirdekli işlemcilerdir. Çekirdek olarak adlandırılan şey aslında işlemci içerisindeki yongalardır. Tek çekirdekli 2 Ghz hızındaki bir işlemci saniyede 2 milyar döngü gerçekleştirebiliyorsa, aynı hızdaki çift çekirdekli bir işlemci saniyede 4 milyar döngü gerçekleştirebilir. Bir işlemcide çekirdek sayısı ne kadar fazlaysa, işlemcinin hızı ve kapasitesi de yüksektir.

Çift çekirdekli işlemcilerden daha yüksek kapasiteli işlemcilerin faydaları çok olsa da, bazı dezavantajları da bulunmaktadır. En büyük dezavantajları, tasarım ve üretiminin daha pahalı olmasından dolayı yüksek fiyatları ve ayrıca tek ve çift çekirdekli işlemcilerden daha fazla güç kullanmalarıdır.

Önbellek Nedir?

Önbellek, doğrudan işlemci üzerine yerleştirilmiş minik bir bellek bloğudur. En sık kullanılan veriler ve talimatlar, ön bellekte saklanır. Bu sayede veri ve talimatlar hızlı bir şekilde işlemciye getirilip kullanılabilir. Ön bellek kapasitesi ne kadar büyükse, işlemciye getirilen ön veri ve talimatlar o kadar hızlı olur.

Oppo Facebook Grubumuza katılmak için tıklayın =>> https://www.facebook.com/groups/oppotr